World Health Day 2024 Hindi Summary : विश्व स्वास्थ्य दिवस 2024: विश्व स्वास्थ्य दिवस क्यों मनाया जाता है?  जानिए महत्व और इतिहास

Categories
Breaking News Education social आरोग्य देश/विदेश लाइफस्टाइल संपादकीय हिंदी खबरे

World Health Day 2024 Hindi Summary : विश्व स्वास्थ्य दिवस 2024: विश्व स्वास्थ्य दिवस क्यों मनाया जाता है?  जानिए महत्व और इतिहास

 World Health Day 2024 Theme |  हर साल 7 अप्रैल को दुनिया विश्व स्वास्थ्य दिवस मनाने के लिए एक साथ आती है।  विश्व स्वास्थ्य संगठन (WHO) ने स्वास्थ्य संबंधी मुद्दों को दबाने और स्वस्थ जीवन को बढ़ावा देने के लिए एक पहल की।  तेजी से विकसित हो रही दुनिया में, जहां स्वास्थ्य चुनौतियां लगातार जटिल होती जा रही हैं, यह दिन व्यक्तिगत और सामाजिक दोनों स्तरों पर कल्याण को प्राथमिकता देने के महत्व की याद दिलाता है।  (World Health Day Theme)
  विश्व स्वास्थ्य दिवस 2024 का विषय, “एक साथ स्वस्थ भविष्य का निर्माण” मानवता के सामने आने वाली असंख्य स्वास्थ्य चुनौतियों से निपटने के लिए आवश्यक सामूहिक प्रयासों को रेखांकित करता है।  संचारी रोगों से लड़ने से लेकर गैर-संचारी रोगों (एनसीडी) से निपटने और मानसिक स्वास्थ्य के मुद्दों को संबोधित करने तक, एक स्वस्थ भविष्य का मार्ग सहयोग, नवाचार और स्वास्थ्य समानता के लिए नए सिरे से प्रतिबद्धता की मांग करता है।
  हाल के वर्षों में, कोविड-19 महामारी ने मजबूत स्वास्थ्य देखभाल प्रणालियों और प्रभावी सार्वजनिक स्वास्थ्य उपायों के महत्वपूर्ण महत्व पर प्रकाश डाला है।  इसने प्रणालीगत कमजोरियों और असमानताओं को उजागर किया है।  इसने वैश्विक स्वास्थ्य बुनियादी ढांचे को मजबूत करने और सभी के लिए स्वास्थ्य देखभाल और टीकों तक समान पहुंच सुनिश्चित करने की आवश्यकता बढ़ा दी है।
  जैसा कि हम इस वर्ष विश्व स्वास्थ्य दिवस मना रहे हैं, महामारी से सीखे गए सबक पर विचार करना और अधिक लचीली स्वास्थ्य प्रणालियों के निर्माण के लिए इस ज्ञान का लाभ उठाना महत्वपूर्ण है।  इसमें स्वास्थ्य सेवा कार्यबल विकास में निवेश, रोग निगरानी क्षमता बढ़ाना और उभरते स्वास्थ्य खतरों से निपटने के लिए अंतर्राष्ट्रीय सहयोग बढ़ाना शामिल है।
  इसके अलावा, मधुमेह, हृदय रोग और कैंसर जैसे एनसीडी का बढ़ना वैश्विक स्वास्थ्य के लिए एक महत्वपूर्ण चुनौती है।  खराब आहार, शारीरिक गतिविधि की कमी और तंबाकू के उपयोग सहित जीवन शैली के कारक एनसीडी के बढ़ते बोझ में योगदान करते हैं, जो स्वस्थ जीवन शैली और निवारक देखभाल को बढ़ावा देने वाली व्यापक नीतियों की आवश्यकता को रेखांकित करते हैं।
  मानसिक स्वास्थ्य पर ध्यान देना विश्व स्वास्थ्य दिवस द्वारा उजागर की गई एक और अनिवार्यता है।  कोविड-19 महामारी ने दुनिया भर में मानसिक स्वास्थ्य संबंधी समस्याओं को बढ़ा दिया है, तनाव और चिंता से लेकर अवसाद और अकेलेपन की बढ़ती दर तक।  मानसिक स्वास्थ्य को समग्र कल्याण के मूलभूत पहलू के रूप में पहचानने के लिए मानसिक बीमारी को कम करने और मानसिक स्वास्थ्य सेवाओं के विस्तार के प्रयासों की आवश्यकता है।
  इसके अलावा, सार्वभौमिक स्वास्थ्य कवरेज प्राप्त करना WHO के मिशन की आधारशिला है।  गुणवत्तापूर्ण स्वास्थ्य देखभाल तक पहुंच एक विशेषाधिकार नहीं बल्कि एक बुनियादी मानव अधिकार होना चाहिए।  यह सुनिश्चित करके कि वित्तीय कठिनाई का सामना किए बिना सभी को आवश्यक स्वास्थ्य सेवाओं तक पहुंच प्राप्त हो, हम सभी के लिए स्वास्थ्य के दृष्टिकोण को वास्तविकता बनाने के करीब पहुंच सकते हैं।
  व्यक्तिगत गतिविधियाँ भी स्वास्थ्य और कल्याण को बढ़ावा देने में महत्वपूर्ण भूमिका निभाती हैं।  सरल जीवनशैली में बदलाव, जैसे संतुलित आहार अपनाना, शारीरिक रूप से सक्रिय रहना, नियमित चिकित्सा जांच करवाना और मानसिक स्वास्थ्य को प्राथमिकता देना, किसी के समग्र स्वास्थ्य परिणामों पर गहरा प्रभाव डाल सकता है।
  इस विश्व स्वास्थ्य दिवस पर, आइए हम सभी के लिए एक स्वस्थ भविष्य के निर्माण के लिए अपनी प्रतिबद्धता दोहराएँ।  साथ मिलकर काम करके, हम अपने सामने आने वाली चुनौतियों पर काबू पा सकते हैं और एक ऐसी दुनिया बना सकते हैं जहां हर किसी को स्वस्थ और पूर्ण जीवन जीने का अवसर मिले।  चाहे वह नीतिगत बदलावों के लिए हो, सामुदायिक स्वास्थ्य पहलों का समर्थन करने के लिए हो या हमारे दैनिक जीवन में स्वस्थ विकल्प चुनने के लिए हो, वैश्विक स्वास्थ्य के भविष्य को आकार देने में हममें से प्रत्येक की भूमिका है।
  WHO के महानिदेशक डॉ.  टेड्रोस एडनोम घेब्रेयसस के शब्दों में, “स्वास्थ्य कोई विलासिता नहीं है; यह सामाजिक, आर्थिक और मानव विकास के लिए एक आवश्यकता है। इस विश्व स्वास्थ्य दिवस पर, आइए यह सुनिश्चित करने के लिए मिलकर काम करें कि हर कोई, हर जगह, अच्छे स्वास्थ्य के अपने अधिकार का एहसास कर सके। ।”
  –

World Health Day | जागतिक आरोग्य दिन 2024 : जागतिक आरोग्य दिन का साजरा केला जातो? जाणून घ्या महत्व आणि इतिहास 

Categories
Breaking News Education social आरोग्य लाइफस्टाइल संपादकीय

World Health Day | जागतिक आरोग्य दिन 2024 : जागतिक आरोग्य दिन का साजरा केला जातो? जाणून घ्या महत्व आणि इतिहास

World Health Day 2024 | दरवर्षी 7 एप्रिल रोजी, जागतिक आरोग्य दिन साजरा करण्यासाठी जग एकत्र येते.  जागतिक आरोग्य संघटनेने (WHO) आरोग्यविषयक समस्यांवर दबाव आणण्यासाठी आणि आरोग्यदायी जीवन जगण्यास प्रोत्साहन देण्यासाठी एक उपक्रम हाती घेतला.  वेगाने विकसित होत असलेल्या जगात, जिथे आरोग्याची आव्हाने अधिकाधिक जटिल होत आहेत, हा दिवस वैयक्तिक आणि सामाजिक दोन्ही स्तरांवर कल्याणला प्राधान्य देण्याच्या महत्त्वाची आठवण करून देतो. (World Health Day Theme)
 जागतिक आरोग्य दिन 2024 ची थीम, “बिल्डिंग ए हेल्दी फ्युचर टुगेदर,” मानवतेला भेडसावत असलेल्या असंख्य आरोग्य आव्हानांना तोंड देण्यासाठी आवश्यक असलेल्या सामूहिक प्रयत्नांना अधोरेखित करते.  संसर्गजन्य रोगांशी लढण्यापासून ते असंसर्गजन्य रोग (NCDs) हाताळण्यापर्यंत आणि मानसिक आरोग्याच्या समस्या सोडवण्यापर्यंत, निरोगी भविष्याचा मार्ग सहकार्य, नवकल्पना आणि आरोग्य समानतेसाठी नवीन वचनबद्धतेची मागणी करतो.
 अलिकडच्या वर्षांत, कोविड-19 साथीच्या रोगाने मजबूत आरोग्य सेवा प्रणाली आणि सार्वजनिक आरोग्याच्या प्रभावी उपायांच्या महत्त्वपूर्ण महत्त्वावर प्रकाश टाकला आहे.  याने प्रणालीगत भेद्यता आणि असमानता उघड केली आहे. जागतिक आरोग्य पायाभूत सुविधा मजबूत करण्याची निकड वाढवली आहे आणि सर्वांसाठी आरोग्य सेवा आणि लसींचा समान प्रवेश सुनिश्चित केला आहे.
 या वर्षी जागतिक आरोग्य दिन साजरा करत असताना, साथीच्या आजारातून शिकलेल्या धड्यांवर विचार करणे आणि अधिक लवचिक आरोग्य प्रणाली तयार करण्यासाठी या ज्ञानाचा लाभ घेणे महत्त्वाचे आहे.  यामध्ये आरोग्यसेवा कर्मचाऱ्यांच्या विकासामध्ये गुंतवणूक करणे, रोगांवर पाळत ठेवण्याची क्षमता वाढवणे आणि उदयोन्मुख आरोग्य धोक्यांना तोंड देण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय सहकार्य वाढवणे समाविष्ट आहे.
 शिवाय, मधुमेह, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी रोग आणि कर्करोग यांसारख्या एनसीडीची वाढ जागतिक आरोग्यासाठी एक महत्त्वपूर्ण आव्हान आहे.  निकृष्ट आहार, शारीरिक हालचालींचा अभाव आणि तंबाखूचा वापर यासह जीवनशैलीचे घटक एनसीडीच्या वाढत्या ओझ्याला हातभार लावतात, जे आरोग्यदायी जीवनशैली आणि प्रतिबंधात्मक काळजींना प्रोत्साहन देणाऱ्या सर्वसमावेशक धोरणांची गरज अधोरेखित करतात.
 मानसिक आरोग्याकडे लक्ष देणे ही जागतिक आरोग्य दिनाद्वारे ठळक केलेली आणखी एक अत्यावश्यक बाब आहे.  कोविड-19 साथीच्या आजाराने जगभरात मानसिक आरोग्याच्या समस्या वाढवल्या आहेत, वाढत्या तणाव आणि चिंतापासून ते नैराश्य आणि एकाकीपणाच्या वाढत्या दरापर्यंत.  मानसिक आरोग्य हे सर्वांगीण कल्याणाचा एक मूलभूत पैलू म्हणून ओळखणे, मानसिक आजाराला कमी लेखण्याचे प्रयत्न आणि मानसिक आरोग्य सेवांचा विस्तार करणे आवश्यक आहे.
 शिवाय, सार्वत्रिक आरोग्य कव्हरेज प्राप्त करणे हे WHO च्या ध्येयाचा आधारस्तंभ आहे.  दर्जेदार आरोग्यसेवा मिळणे हा विशेषाधिकार नसून मूलभूत मानवी हक्क असावा.  आर्थिक अडचणींचा सामना न करता प्रत्येकाला अत्यावश्यक आरोग्य सेवा मिळू शकतील याची खात्री करून, आपण सर्वांसाठी आरोग्याची दृष्टी प्रत्यक्षात आणण्याच्या जवळ जाऊ शकतो.
 वैयक्तिक कृती देखील आरोग्य आणि कल्याण वाढविण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावतात.  साध्या जीवनशैलीतील बदल, जसे की संतुलित आहाराचा अवलंब करणे, शारीरिकरित्या सक्रिय राहणे, नियमित वैद्यकीय तपासणी करणे आणि मानसिक आरोग्यास प्राधान्य देणे, एखाद्याच्या एकूण आरोग्याच्या परिणामांवर खोलवर परिणाम करू शकतात.
 या जागतिक आरोग्य दिनानिमित्त, आपण सर्वांसाठी निरोगी भविष्य घडवण्याच्या आपल्या वचनबद्धतेची पुष्टी करूया.  एकत्र काम करून, आम्ही समोर असलेल्या आव्हानांवर मात करू शकतो आणि असे जग निर्माण करू शकतो जिथे प्रत्येकाला निरोगी आणि परिपूर्ण जीवन जगण्याची संधी मिळेल.  धोरणातील बदलांसाठी, समुदायाच्या आरोग्य उपक्रमांना समर्थन देणे किंवा आपल्या दैनंदिन जीवनात आरोग्यदायी निवडी करणे असो, जागतिक आरोग्याचे भविष्य घडवण्यात आपल्यापैकी प्रत्येकाची भूमिका आहे.
 WHO चे महासंचालक डॉ. टेड्रोस ॲधानोम गेब्रेयसस यांच्या शब्दात, “आरोग्य ही चैनीची वस्तू नाही; ती सामाजिक, आर्थिक आणि मानवी विकासाची गरज आहे. या जागतिक आरोग्य दिनानिमित्त, प्रत्येकजण हे सुनिश्चित करण्यासाठी एकत्र काम करूया,  सर्वत्र, त्यांच्या चांगल्या आरोग्याच्या अधिकाराची जाणीव होऊ शकते.”
 –

World Health Day | राज्यात आरोग्य विभागामार्फत आजपासून ‘सुंदर माझा दवाखाना’ उपक्रम

Categories
Breaking News Political social आरोग्य महाराष्ट्र

 राज्यात आरोग्य विभागामार्फत आजपासून ‘सुंदर माझा दवाखाना’ उपक्रम

मुंबई |  राज्यातील सर्वसामान्य नागरिक केंद्रबिंदू ठेवून आरोग्यविषयक विविध योजना राबविल्या जात आहेत, असे सांगत आज जागतिक आरोग्य दिनानिमित्त मुख्यमंत्री एकनाथ शिंदे यांनी राज्यातील जनतेला निरोगी आयुष्याच्या शुभेच्छा दिल्या. आजपासून राज्यात आठवडाभर ‘सुंदर माझा दवाखाना’ हा उपक्रम सुरू होत असून सामान्यांना दर्जेदार आणि गुणवत्तापूर्ण आरोग्य सेवा देण्याचे आवाहन मुख्यमंत्री श्री. शिंदे यांनी यानिमित्ताने केले आहे.

आरोग्यविषयक आव्हानाला ताकदीने सामोरे जाणाऱ्या आरोग्य क्षेत्रातील डॉक्टर्स, नर्स, आरोग्य कर्मचारी यांचे मुख्यमंत्र्यांनी आभार मानले आहेत.

मुख्यमंत्री आपल्या शुभेच्छा संदेशात म्हणतात, राज्यात आरोग्याच्या क्षेत्रात आमुलाग्र बदल घडवून आणण्याच्या दिशेने आम्ही पावले टाकली आहेत. राज्यात प्रत्येक तालुक्याच्या ठिकाणी वंदनीय बाळासाहेब ठाकरे आपला दवाखान्याच्या माध्यमातून नागरिकांना मोफत आरोग्य सुविधा उपलब्ध करून देण्यात येत आहे. मुंबईमध्ये देखील सुमारे १६० हून अधिक आपला दवाखाना सुरू झाले आहेत.

मुख्यमंत्री वैद्यकीय सहाय्यता कक्षाने रुग्ण सेवेत उत्कृष्ट कामगिरी करुन राज्यातील हजारो रुग्णांच्या जीवनात आरोग्याचा प्रकाश आणला आहे. मुख्यमंत्री वैद्यकीय सहाय्यता कक्षामार्फत गेल्या नऊ महिन्यांत ६२०० रुग्णांना एकूण ५० कोटी ५५ लाख रुपयांची मदत दिली आहे. माता सुरक्षित तर घर सुरक्षित अभियानात ४ कोटी महिला-मुलींची आरोग्य तपासणी, औषधोपचार करण्यात आले. महात्मा ज्योतिराव फुले जनारोग्य योजनेत विमा संरक्षण दीड लाखांवरून पाच लाख रुपये करण्याचा निर्णय घेतला आहे. त्यामुळे आता पाच लाख रुपयांपर्यंत उपचार घेता येणार आहे. शिवाय या योजनेत नवीन २०० रुग्णालयांचा समावेश करणार असल्याचे मुख्यमंत्र्यांनी म्हटले आहे.

दरवर्षी ७ एप्रिल हा दिवस जागतिक आरोग्य दिन म्हणून साजरा केला जातो. ‘समान आरोग्य सेवा’ हे यंदाच्या जागतिक आरोग्य दिनाचे घोषवाक्य आहे. शासकीय रुग्णालये आणि आरोग्य संस्थांमध्ये सर्वांना समान सुविधा उपलब्ध करून जास्तीत जास्त रुग्णांनी सार्वजनिक रुग्णांलयांच्या सुविधांचा वापर केला पाहिजे, याविषयी जनजागृती निर्माण करण्यासाठी सार्वजनिक आरोग्य विभागाने या निमित्त या वर्षी राज्यातील सर्व सरकारी आरोग्य केंद्रांमध्ये स्वच्छता मोहीम राबवत ७ ते १४ एप्रिल दरम्यान “सुंदर माझा दवाखाना’ हा उपक्रम राज्यभर राबविणार आहे. त्यामाध्यमातून सामान्यांना आरोग्याच्या दर्जेदार सुविधा उपलब्ध करून देण्याचे आवाहन मुख्यमंत्र्यांनी केले आहे.
०००००