RBI Guidelines | भारतीय रिझर्व्ह बँक (RBI) ने देशभरातील बँकांमधील बंद किंवा निष्क्रिय खाती आणि दावा न केलेल्या ठेवींबाबत नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे जारी केली आहेत.  जर तुमचेही असे खाते असेल, जे एकेकाळी उघडले होते, परंतु आता वापरले जात नाही, तर तुमच्यासाठी एक बातमी आहे.  आरबीआयने बँकांना ग्राहक किंवा त्यांचे नामनिर्देशित किंवा निष्क्रिय खाती (Inactive Bank Account) आणि दावा न केलेल्या ठेवी असलेल्या खात्यांचे कायदेशीर वारस शोधून काढण्यास सांगितले आहे आणि खाते पुन्हा सक्रिय करा किंवा दावा निकाली काढा.  बँकेने असेही म्हटले आहे की अशा खात्यांचे नियमित अंतराने पुनरावलोकन केले पाहिजे, कारण अशा खात्यांमध्ये फसवणूक होण्याचा धोका असतो.  हे नवीन नियम 1 एप्रिल 2024 पासून लागू होतील. (Reserve Bank of India)

 रिझर्व्ह बँकेने नॉन-ऑपरेटिव्ह किंवा बंद बँक खात्यांवर नवीन नियम जारी केला आहे, याचा ग्राहकांना कसा फायदा होऊ शकतो?

 आरबीआयच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार, बँकांना नेहमी निष्क्रिय बचत खात्यांवर व्याज भरावे लागेल.

 – निष्क्रिय बँक खात्यांवर किमान शिल्लक दंड आकारला जाणार नाही.

 सरकारी योजनांच्या खात्यांमध्ये शून्य शिल्लक असली तरी ते निष्क्रिय मानले जाणार नाही.

 – निष्क्रिय खात्यांचे मालक ई-मेल, एसएमएस पाठवून शोधले पाहिजेत.

 – केवायसी सोपे असावे, निष्क्रिय खात्यात केवायसी होताच खाते पुन्हा उघडले पाहिजे.

 खाते पुन्हा उघडण्यासाठी बँकेने ग्राहकाकडून शुल्क आकारू नये.

 अर्ज मिळाल्यापासून तीन दिवसांच्या आत बँकेला खाती सक्रिय करावी लागतील.

 – ग्राहकांना अलर्ट पाठवावा की जर व्यवहार केले नाहीत तर खाते निष्क्रिय केले जाईल.

 – निष्क्रिय खाती पुन्हा सक्रिय केल्यानंतर, त्यांचे 6 महिने निरीक्षण केले पाहिजे.

 – बँका त्यांच्या वेबसाइटवर दावा न केलेल्या ठेवी शोधण्यासाठी एक प्रणाली ठेवतील.

 – निष्क्रिय बचत खात्यांमधून बँका पैसे काढू शकणार नाहीत.

  – निष्क्रिय खाती आणि दावा न केलेल्या ठेवींची माहिती सुरक्षित ठेवावी लागेल.

 असा नियम आहे की कोणत्याही बँकेत, कोणत्याही ठेव खात्यात ज्यामध्ये 10 वर्षे किंवा त्याहून अधिक काळ कोणतेही ऑपरेशन केले गेले नाही किंवा 10 वर्षे किंवा त्याहून अधिक कालावधीसाठी या खात्यात दावा न केलेली रक्कम पडून असेल, तर ही ठेव बँकेने ती ठेवीदार शिक्षण आणि जागरूकता निधीकडे पाठवावी, जो आरबीआय चालवतो.