कर्नाटक निवडणूक आणि तिथले राजकरण समजून घ्या
2023 ची कर्नाटक निवडणूक ही भारतीय राजकारणातील एक अत्यंत महत्वाची घटना आहे. समृद्ध सांस्कृतिक वारसा आणि गतिशील राजकीय इतिहासासाठी ओळखल्या जाणाऱ्या कर्नाटक राज्यात प्रमुख राजकीय पक्षांमध्ये सत्तेसाठी तीव्र लढाई पाहायला मिळणार आहे. (Karnataka election 2023)
राज्यात एकूण 224 विधानसभा मतदारसंघ आहेत आणि विधानसभेचे सदस्य (आमदार) निवडण्यासाठी निवडणूक घेण्यात येणार आहे. जे नंतर राज्यात सरकार स्थापन करतील.
कर्नाटक निवडणुकीत भारतीय जनता पक्ष (भाजप) (BJP) भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (congress) (आयएनसी), आणि जनता दल (धर्मनिरपेक्ष) (जेडीएस) हे प्रमुख दावेदार होते. 2018 पासून राज्यात सत्तेत असलेल्या भाजपला राज्यावर आपली पकड कायम ठेवण्याची आशा आहे.
दुसरीकडे, भाजपला नेस्तनाबूत करण्याच्या प्रयत्नात काँग्रेस आणि जेडीएसने युती केली. 2018 च्या निवडणुकीनंतर राज्यात यापूर्वी काँग्रेस आणि जेडीएसने युतीचे सरकार स्थापन केले होते, परंतु अंतर्गत गटबाजी आणि सत्ता संघर्षामुळे हे सरकार कोसळले.
2023 ची कर्नाटक निवडणूक अत्यंत ध्रुवीकरणाची होणार आहे. भाजप आणि काँग्रेस-जेडीएस या दोन्ही आघाडीने मतदारांना आकर्षित करण्यासाठी कोणतीही कसर सोडणार नाहीत. आपल्या विकासाच्या अजेंड्यावर आणि मजबूत नेतृत्वावर आधारित असलेल्या भाजपने बेंगळुरू मेट्रोचे बांधकाम आणि कृषी संजीवनी योजना सुरू करण्यासारख्या राज्यातील आपल्या उपलब्धींवर लक्ष केंद्रित केले.
दुसरीकडे काँग्रेस आणि जेडीएसने राज्य सरकारमधील कथित भ्रष्टाचार, इंधनाच्या किमतीत झालेली वाढ आणि नवीन शेती कायद्यांविरोधात शेतकऱ्यांचे आंदोलन या मुद्द्यांवरून भाजपवर निशाणा साधला.
शेवटी, 2023 ची कर्नाटक निवडणूक ही राज्याच्या राजकीय इतिहासातील एक महत्त्वपूर्ण घटना होणार आहे.
—
| कर्नाटकचे राजकारण नेमके कसे आहे? (Politics in Karnataka)
कर्नाटकचे राजकारण त्याच्या गतिमान स्वरूपासाठी ओळखले जाते आणि राजकीय घडामोडींचा समृद्ध इतिहास आहे. राज्याच्या स्थापनेपासून विविध राजकीय पक्षांनी राज्य केले आहे, कोणत्याही एका पक्षाची सत्तेवर सातत्यपूर्ण पकड नाही.
कर्नाटकातील प्रबळ राजकीय पक्ष भारतीय जनता पक्ष (भाजप), भारतीय राष्ट्रीय काँग्रेस (INC), आणि जनता दल (धर्मनिरपेक्ष) (JDS) आहेत. इतर लहान पक्ष जसे की बहुजन समाज पक्ष (BSP) आणि कर्नाटक संरक्षण वेदिके (KRV) सारख्या प्रादेशिक पक्षांची देखील राज्याच्या राजकीय परिदृश्यात उपस्थिती आहे.
काँग्रेस हे पारंपारिकपणे कर्नाटकात प्रबळ राजकीय शक्ती आहे आणि स्वातंत्र्योत्तर इतिहासातील बहुतांश काळ त्यांनी राज्यावर राज्य केले आहे. तथापि, भाजपने अलिकडच्या वर्षांत महत्त्वपूर्ण स्थान मिळवले आहे आणि 2008 ते 2013 आणि 2018 ते 2023 पर्यंत राज्यात सत्तेत होते.
माजी पंतप्रधान एच. डी. देवेगौडा आणि त्यांचे पुत्र एच. डी. कुमारस्वामी यांच्या नेतृत्वाखालील जनता दल (धर्मनिरपेक्ष) यांनीही कर्नाटकच्या राजकारणात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. राज्यात आघाडी सरकार स्थापन करण्यासाठी पक्षाने अनेकदा काँग्रेससोबत हातमिळवणी केली आहे.
प्रादेशिक अस्मिता आणि भाषेचे महत्त्व हे कर्नाटकच्या राजकारणाचे एक निश्चित वैशिष्ट्य आहे. राज्यात कन्नड भाषिक लोकसंख्या लक्षणीय आहे, आणि KRV सारख्या पक्षांनी कन्नड भाषा आणि संस्कृतीचे कारण पुढे केले आहे.
कर्नाटकच्या राजकारणातही वाद आणि राजकीय नाटक यांचा वाजवी वाटा दिसून आला आहे. 2019 मध्ये, सत्ताधारी आघाडी सरकारमधील अनेक आमदारांनी राजीनामा दिला तेव्हा राज्यात राजकीय संकट आले, ज्यामुळे सरकार कोसळले आणि भाजप पुन्हा सत्तेवर आला.
शेवटी, कर्नाटक राजकारण हे एक जटिल आणि गतिमान क्षेत्र आहे, ज्यामध्ये अनेक राजकीय पक्ष सत्ता आणि प्रभावासाठी स्पर्धा करत आहेत. राज्याची प्रादेशिक ओळख आणि भाषा राजकीय चर्चा घडवण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावतात आणि अलिकडच्या वर्षांत राज्याने महत्त्वपूर्ण राजकीय घडामोडी पाहिल्या आहेत.
—