मोकाट डुकरे आता पुणे महापालिकेची संपत्ती होणार!
| नागरिक किंवा व्यावसायिकांचा अधिकार राहणार नाही
पुणे शहरात (Pune City) मोकाट फिरणाऱ्या डुक्करांच्या (Stray Pigs) उपद्रवामुळे नागरिकांच्या आरोग्याचे व मालमत्तेचे नुकसान होत असल्याने तसेच रहदारीस अडथळा होत असल्याने अपघात होण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. डुक्करांमुळे संसर्गजन्य रोगांचा प्रादुर्भाव (Outbreak of infectious diseases) होण्याचा धोका निर्माण झाला आहे. त्यामुळे मोकाट डुकरे आता महापालिकेची (PMC Pune) संपत्ती होणार आहे. यापुढे पुणे मनपा हद्दीत मोकाट डुक्कर दिसून आल्यास डुक्करांवर कोणत्याही नागरिकांचा /व्यावसायीकांचा हक्क राहणार नाही व सदर डुक्कर महापालिकेची मालमत्ता म्हणून जप्त करण्यात येतील. याबाबतचे जाहीर प्रकटन महापालिका आयुक्त विक्रम कुमार (PMC Commissioner Vikram Kumar) यांच्याकडून जारी करण्यात आले आहे.
जाहीर प्रकटनानुसार क्षेत्रिय कार्यालयांनी आपआपल्या क्षेत्रीय कार्यालयांच्या हद्दीत केलेल्या पाहणी अंती असे निदर्शनास आले आहे कि, पुणे शहरातील काही व्यक्ती डुक्कराचे पालन व्यावसायिक हेतूने करीत असून त्यांनी डुक्करे मोकाट सोडलेली आहेत. अशा भटक्या व गोकाट डुक्करांमुळे नागरिकांच्या आरोग्याचा व साथीचे रोग पसरण्याचा धोका आहे. अशा भटक्या व मोकाट डुक्करांवर व त्यांना पाळणाऱ्या व्यक्तींवर कायदेशीर कारवाई करण्याची तरतूद खालीलप्रमाणे आहे. (Pune Municipal corporation)
महाराष्ट्र महानगर पालिका अधिनियम मधील अनुसूची “ड” प्रकरण १४ नियम ३ मध्ये कोणतेही डुक्कर भटकताना आढळल्यास ताबडतोब मारून टाकता येईल आणि आयुक्त निर्देश देईल अशा रीतीने त्या डुक्कराच्या प्रेताची विल्हेवा लावता येईल आणि अशा रीतीने मारून टाकलेल्या कोणत्याही डुक्कराबद्दल भरपाई मिळण्यासाठी कोणताही दादा सांगता येणार नाही अशी तरतूद आहे. भारतीय दंडसंहिता मधील कलम २८९ अन्वये मानवी जीवितास धोका निर्माण करून नागरिकांना त्यापासून दुखापत होण्याची, रहदारीस अडथळा होण्याची तसेच सार्वजनिक स्वच्छतेच्या दृष्टीने आरोग्य
विघातक परिस्थिती निर्माण केल्यास फौजदारी गुन्हा दाखल करण्याची तरतूद आहे व त्याप्रमाणे संबंधितांवर कारवाई करण्यात येईल. (PMC Pune)
विघातक परिस्थिती निर्माण केल्यास फौजदारी गुन्हा दाखल करण्याची तरतूद आहे व त्याप्रमाणे संबंधितांवर कारवाई करण्यात येईल. (PMC Pune)
क्रिमिनल प्रोसिजर कोड (CrPC) कलम क्रमांक १३३ (१) (फ) अन्वये मानवी जीवितास धोका निर्माण करणाऱ्या धोकादायक जनावराच्या मालकावर कारवाई करण्याचे अधिकार जिल्हा दंडाधिकारी यांना आहेत व त्याप्रमाणे संबंधितांवर कारवाई करण्यात येईल.डिझास्टर मॅनेजमेंट डॉट २००५ अन्वये मनुष्यास इजा अथवा मनुष्यहानी झाल्यास डिझास्टर मॅनेजमेंट अॅक्टं २००५ अन्वये केंद्र राज्य अथवा जिल्ह्यातील संबंधित संस्थांना कामात अडथळा निर्माण करणे यासाठी फौजदारी गुन्हा दाखल करेगाची तरतूद आहे . त्याप्रमाणे संबंधितांवर कारवाई करण्यात येईल. (Stray pigs)
इपिडेमीक.डिसीझस अॅक्ट १८९७ आणि दुरुस्ती २०१९ (THE EPIDEMIC DISEASES ACT, 1897 ACT NO.3 OF 1897) अन्वये डुक्करांमुळे पसरणारे साथीचे आजार (स्वाईन फ्ल्यू, लेप्टोस्पायरोसिस, जे.ई.(Japanese Encephalitis) इ. पसरल्यास त्याची संपूर्ण जबाबदारी पुणे मनपा हद्दीत डुक्कर पालन करणाऱ्या व्यवसाय धारकांची राहील व या अॅक्ट प्रमाणे संबंधितांवर कारवाई करण्याचे केंद्र व राज्य शासन यांना अधिकार आहेत.
तरी भटक्या डुक्करांचा व्यवसाय करणाऱ्या व्यवसायिकांना यापूर्वी दि.०८/०८/२०२२ अन्वये भटकी व मोकाट डुक्करे त्वरित मनपा हद्दीबाहेर हलविण्याबाबतचे जाहीर प्रकटन प्रसिद्ध करण्यात आले होते. मात्र डुक्करांचा व्यवसाय करणाऱ्या व्यवसायिकांनी अद्याप डुक्कर पुणे मनपा हद्दीबाहेर हलविली नसल्याचे निदर्शनास आले असून यापुढे पुणे मनपा हद्दीत मोकाट डुक्कर दिसून आल्यास सदर डुक्करांवर कोणत्याही नागरिकांचा /व्यावसायीकांचा हक्क राहणार नाही व सदर डुक्कर महापालिकेची मालमत्ता म्हणून जप्त करण्यात येतील. तसेच पुणे मनपातर्फे वर उल्लेख केलेल्या कायद्याप्रमाणे कारवाई करण्यात येईल.