शिक्षण विभागाचे समायोजन करण्यात बऱ्याच तांत्रिक अडचणी
| 450 शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांचे होणार समायोजन
पुणे | राज्य सरकारने शिक्षण मंडळ बरखास्त केले. सरकारच्या आदेशानुसार मंडळ हा एक महापालिकेचा विभाग करण्याचे ठरले. असे असले तरी महापालिकेत या कर्मचाऱ्यांचे समायोजन करण्यात बऱ्याच अडचणी येत आहेत. वेतन श्रेणी पासून पदोन्नती पर्यंतच्या या अडचणी आहेत. दरम्यान महापालिका सामान्य प्रशासन विभागाने शिक्षण विभागाच्या 450 शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांचे समायोजन करण्याचा प्रस्ताव अतिरिक्त आयुक्त यांच्या समोर ठेवला आहे.
प्रशासनाच्या प्रस्तावानुसार शासन निर्णय दि.१९/०३/२००२ अन्वये पुणे महानगरपालिकेसाठी शासनाने विविक्षितपणे निर्गमित केलेली वेतनश्रेणी सुधारणा नियमावली मधिल परिशिष्ट ड प्रमाणे माध्यमिक, उच्य माध्यमिक व तांत्रिक शाळांमधिल सेवकांच्या बदल्या महानगरपालिकेच्या अन्य खात्यामध्ये करता येणार नाही, येणेप्रमाणे नियमांची बंधने आहेत. शासनाकडून नियमित अनुदान प्राप्त होणेसाठी या शिक्षकेतर सेवकांची नेमणूक पुर्णपणे शिक्षण विभागासाठीच केलेली आहेत. शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांनी शिक्षण विभागाकडील नेमणूका स्वेच्छेने व निर्विवादपणे स्विकारलेल्या असून त्यामधिल सेवाजेष्ठता, बढती, वेतन यांसारखे आर्थिक फायदे सुध्दा स्विकारून अंगिकारलेले आहेत व त्याचा उपभोग घेत आहेत, त्यामुळे प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांना कोणत्याही प्रकारच्या हक्कांपासून वंचित ठेवण्यात आलेले नाहीत. तसेच तत्कालिन शिक्षण मंडळाच्या कार्यकाळात झालेल्या कर्मचाऱ्यांच्या नेमणूका विहित पध्दतीने झालेल्या आहेत अगर कसे ? याबाबत खातर जमा करणे आवश्यक असून लेखनिकी संवर्गातील सेवकांच्या पदोन्नती व सेवा विषयक बाबीमध्ये अनियमितता झालेली दिसून येत आहे. त्याबाबतची एकूण १२ लिपिक पदावरील कर्मचाऱ्यांची चौकशी चालू असून अंतिम निर्णय झालेला नाही.
पुणे महानगरपालिकासेवा प्रवेश नियमावली २०१४ नुसार प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांना पदोन्नतीचे शिडी प्रमाणे त्यांना संधी मिळणार आहे. आज मितीस माध्यमिक व तांत्रिक शिक्षण विभागाकडील ळांतील शिक्षकेतर सेवकांच्या बदल्या/बढत्या या पुणे महानगरपालिका आस्थापनेवर करण्यात येत नाही तसेच त्या शिक्षकेतर सेवकांची सेवाज्येष्ठता ही स्वतंत्र ठेवण्यात आलेली आहे. पुणे मनपाकडील अन्य विभाग जसे मुख्यलेखापरीक्षण विभाग ,नगरसचिव कार्यालय,मुद्रणालय विभाग या कार्यालयाकडील सर्व संवर्गाच्या सेवकांच्या देखील सेवाजेष्ठता याद्या व रोस्टर स्वतंत्र ठेवण्यात आलेले आहे. प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील (तत्कालीन शिक्षण मंडळाकडील) सेवकांच्या सेवाज्येष्ठता यादी एकत्रित केल्यास पुणे महानगरपालिकेच्या मुळ संवर्गातील सेवकांच्या सेवाज्येष्ठतेवर परिणाम होऊन त्यास मूळ संवर्गातील सेवकांकडून विरोध होण्याची शक्यता आहे. तसेच सदर शिक्षकेतर सेवकांच्या सेवाजेष्ठता पुणे महानगरपालिका आस्थापनेत विलिन करावयाच्या झाल्यास मनपा आस्थापनेवरील मंजूर पद संख्येत बदल करावे लागतील . मनपा आस्थापनेवरील मंजूर पदांवर प्राथमिक शिक्षण विभागातील शिपाई, रखवालदार पदावरील रोजंदारी कर्मचारी सामावून घेण्याची मागणी देखील करण्याची शक्यता वाटते.
प्राथमिक शिक्षण विभागाकडे (तत्कालीन शिक्षण मंडळाकडील) आरक्षणाचा लाभ घेवून उपअधीक्षक, वरिष्ठ लिपिक या पदावर पदोन्नती कार्यरत असलेले सेवक हे दि. २५/०५/२००४ चे तरतुदीचा लाभ घेवून वरच्या स्थानावर आलेले आहेत त्यांची जेष्ठता ही मे. न्यायालयाच्या निर्णयाचे अधीन राहून घेणे आवश्यक आहे. पुणे महानगरपालिका सेवा (सेवाप्रवेश व सेवांचे वर्गीकरण) नियम २०१४ मध्ये भाषा परीक्षा
विभागीय परीक्षा व प्रशिक्षण मधील मुद्दा ३ मध्ये वेळोवेळी ठरवून देण्यात येईल असे सेवा प्रवेश आणि /किंवा सेवाप्रवेशोत्तर प्रशिक्षण घेणे सुध्दा आवश्यक असेल . त्यामुळे विभागीय परीक्षा पास होणे लेखनिकी संवर्गातील सेवकास बंधनकारक आहे. सद्यस्थितीत प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील लेखनिकी संवर्गातील
कर्मचारी विभागीय परीक्षा पास नसल्याचे निदर्शनास येत आहे. अवर सचिव महाराष्ट्र शासन मंत्रालय यांचे दि.०४/०६/१९७५ ने शिक्षण संचालक पुणे यांना मनपा
प्राथमिक शिक्षण मंडळ पुणे स्कूल बोर्ड अकाउंट या परीक्षा सन १९६२ पासून झालेल्या नसल्यामुळे लिपिक
. यांना त्यांची सेवाज्येष्ठता आणि वरिष्ठ जागी काम करण्याची पात्रता विचारात घेवून पदोन्नती देण्यात यावी. असे शिक्षण संचालक पुणे यांना कळविलेले दिसून येत आहे. आज अखेर प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील लेखनिकी संवर्गातील सेवकांच्या विभागीय परीक्षा घेतलेल्या नाहीत. ही वस्तुस्थिती दिसून येत आहे.
समितीचे दि.३०/०१/२०२३ रोजीचे झालेल्या बैठकीमध्ये प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील (तत्कालीन शिक्षण मंडळाकडील) स्वीय सहा. लघुलेखक (वर्ग-३), कनिष्ठ अभियंता (वर्ग-३), प्रशासन अधिकारी (वर्ग-२), अधिक्षक (वर्ग-३), उपअधिक्षक (वर्ग-३), वरिष्ठ लिपिक (वर्ग-३), लिपिक टंकलेखक (वर्ग- ३), शिपाई (वर्ग-४), रखवालदार (वर्ग-४), बिगारी (वर्ग-४) व माळी (वर्ग-४) या पदावरील शिक्षकेतर पदावरील सेवकांच्या सेवाजेष्ठ्ता पुणे मनपाव्या आस्थापनेवरील सेवकांमध्ये सेवाज्येष्ठता यादीमध्ये समाविष्ट करणे, पुणे मनपाकडील मंजूर पदे आणि प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील मंजूर पदे, कार्यरत पदे एकत्रित करून एकच रोस्टर तयार करणे आणि सदर सेवकांच्या बदल्या मनपाच्या इतर खात्यामध्ये करणेबाबत समितीने एकमताने निर्णय घेतलेला आहे.
प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील समावेशन करावयाचे पदावरील कर्मचारी पद निहाय संख्या 450 आहे.
शासनाने दि.०८/०७/२०२१ रोजी प्राथमिक शिक्षण विभागाचा स्वतंत्र आकृतिबंध मंजूर केलेला असून सद्यस्थितीत शिक्षकेतर ९८९ पदे मंजूर केलेली असून त्यापैकी ५०७ कायम पदे आणि रोजंदारीवर ३६३ सेवक कार्यरत आहेत. परंतू आणखी असे की, कायम स्वरूपी समावेशनासंदर्भात केलेल्या तरतुदीनुसार एखाद्या मूळ नियुक्ती प्राधिकाऱ्याच्या अधिपत्याखालील कोणत्याही पदावरून, संवर्गातून किंवा सेवेतून शासकीय कर्मचाऱ्याचे त्याच्या स्वत:च्या विनंतीवरून शासनातील दुसऱ्या नियुक्ती प्राधिकाऱ्याच्या अधिपत्याखालील अन्य पदावर, संवर्गात किंवा सेवेत, कायमस्वरूपी समावेशन झाल्यास, जेष्ठ्तेच्या प्रयोजनार्थ शासकीय कर्मचाऱ्याची आधीची सेवा ही अखंडीत सेवा म्हणून समावेशन झालेल्या पदासाठी ग्राह्य धरली जाणार नाही. सबब प्राथमिक शिक्षण विभागाकडील (तत्कालीन शिक्षण मंडळाकडील) कर्मचाऱ्यांची सेवाज्येष्ठता त्यांचे प्रथम नियुक्ती दिनांकास पुणे महानगरपालिका आस्थापनेत समाविष्ट केल्यास सेवाज्येष्ठता यादीमध्ये मोठ्या प्रमाणात बदल होवून त्यांना मानीव दिनांक देवून दोन ते तीन पदोन्नत्या द्याव्या लागतील तसेच रोस्टर मध्ये ही बदल होतील अशा इतर प्रशासकीय तदनुषंगिक अडचणी निर्माण होण्याची शक्यात नाकारता येत नाही. त्यामुळे तत्कालीन शिक्षण मंडळातर्गत नियमानुसार विहित पद्धतीने नियुक्त कार्यरत व कायम कार्यालयीन कर्मचारी,अधिकारी शाळेतील शिक्षक व शिक्षकेतर कर्मचारी यांची सेवा महापालिका आयुक्त पुणे मनपा यांचे कार्यालयीन आदेश जा.क्रं.मआ/३२० दिनांक १४/०८/२०१७ पासून पुणे मनपात संवर्गनिहाय वर्ग करण्यात आलेली आहे, त्या दिनांकापासून मा.समितीचे दि.३०/०१/२०२३ रोजीचे बैठकीचे इतीवृतांत मधील नमूद पदावरील कर्मचारी यांची सेवा पुणे मनपात संवर्गनिहाय सेवाज्येष्ठता यादीमध्ये समाविष्ट करणे व समावेशन केलेल्या पदाची अर्हता धारण केल्यास ज्येष्ठता यादीत त्यांना स्थान देणे योग्य होईल. असे प्रस्तावात म्हटले आहे.
